Ministerstwo Infrastruktury przedstawiło dane dotyczące wykorzystania środków z unijnego Funduszu Spójności na projekty związane z budową dróg, modernizacją infrastruktury kolejowej i transportu. W ramach zatwierdzonych przez Komisję Europejską inwestycji podpisano 219 kontraktów na łączną kwotę blisko 14,5 mld zł. Blisko jedna trzecia z nich dotyczy projektów drogowych. To dobra wiadomość dla właścicieli maszyn budowlanych wykorzystywanych na drogach.
Łączna wartość środków finansowych przekazanych już inwestorom z Funduszu Spójności wynosi blisko 5,4 mld zł.
Głównie drogi i kolej
Najwięcej środków z unijnego Funduszu Spójności przyznano na realizację 83 projektów drogowych. Łączna kwota środków, wynosząca ponad 9,4 mld zł, stanowi ok. 104 proc. zakwalifikowanych do sfinansowania kosztów. Jak dowiedzieliśmy się w Ministerstwie Infrastruktury, wynika to z obecnie wyższej wartości niektórych kontraktów niż szacowana na etapie ubiegania się o środki z Funduszu Spójności. Różnica ta ma być pokryta z budżetu państwa.
Blisko 5,1 mld zł zyskają projekty związane z modernizacją i rozbudową infrastruktury kolejowej.
Zakończone i (nie)rozliczone
Do końca września 2008 roku zakończono osiem inwestycji finansowanych przez Fundusz Spójności na różnych etapach ich realizacji. Rozliczone zostały projekty Warszawskiego Węzła Transportowego (w tym dwóch obwodnic stolicy), 91-kilometrowego odcinka autostrady A2 pomiędzy Strykowem i Konotopą, a także zakończona już modernizacja drogi krajowej nr 50 na odcinku Sochaczew - Grójec. Na końcowe rozliczenie czeka jeszcze pięć innych inwestycji. Najważniejsze z nich to oddane do użytku dwa fragmenty autostrady A2 o łącznej długości 34 km (część trasy Konin - Łódź) oraz 19-kilometrowy odcinek A4 pomiędzy Kleszczowem i Sośnicą. Zamknięte zostały też projekty budowy kolejnego fragmentu A4 Zgorzelec - Krzyżowa (51 km) oraz modernizacji linii kolejowej E-65 na odcinku Warszawa-Gdynia.
- Zgodnie z harmonogramem perspektywy finansowej 2004-2006 ostateczne rozliczenie tych projektów ma nastąpić do końca 2011 roku - wyjaśnia Monika Bieniaszewska, dyrektor Departamentu Funduszu Spójności w Ministerstwie Infrastruktury. - Jednak ze względu na to, iż wnioski o płatności końcowe zostały skierowane do Komisji Europejskiej już w czerwcu bieżącego roku, zdecydowana większość, bo ok. 80 proc. środków, powinna wpłynąć na konta beneficjentów już w 2010 roku.
Cztery razy więcej
Na inwestorów czeka już kolejna pula unijnych środków pomocowych w ramach Funduszu Spójności. Komisja Europejska w perspektywie finansowej 2007-2013 zatwierdziła dla Polski kwotę ok. 61,3 mld zł. To o ponad cztery razy więcej niż obecnie realizowany program na lata 2004-2006. Eksperci mają jednak wątpliwości, czy uda się je w pełni wykorzystać. Największe obawy budzą głównie inwestycje drogowe i kolejowe, na które ma być przeznaczone aż 83 proc. wszystkich środków. Adrian Furgalski, dyrektor w Zespole Doradców Gospodarczych Tor w Warszawie: - Wykorzystanie ich w granicach 80-90 proc. będzie dużym sukcesem. Brak ustawy środowiskowej dopasowującej polskie przepisy do norm unijnych opóźni bowiem rozpoczęcie wielu z nich. Nie będzie bez niej możliwe również finansowanie nowych inwestycji z Funduszu Spójności - dodaje.
Stawka jest wysoka, bo w grę wchodzi szereg zadań związanych z przygotowaniami do Euro 2012. Najważniejsze z nich to oddanie do użytku w całości autostrad A1 i A4, a także dróg ekspresowych S7 Gdańsk - Rabka oraz S8 łączącej Wrocław z Warszawą i biegnącej do granicy z Litwą w Budzisku. Do piłkarskich mistrzostw Europy ma się również zakończyć modernizacja połączeń kolejowych, m.in. Gdynia - Zwardoń, Warszawa - Poznań oraz Warszawa - Łódź, a także linii tramwajowych w Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Trójmieście, Warszawie i Wrocławiu.